Ứng dụng CNTT xét nghiệm Covid-19 điểm nhấn quan trọng trong phòng chống dịch.
Đợt dịch lần thứ tư diễn ra nhanh và quy mô số lượng người lấy mẫu ở diện rộng nhiều đặc biệt là ổ dịch thành phố Hải Dương. Tới thời điểm hiện tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã thực hiện lấy mẫu và trả kết quả 250 nghìn mẫu chiếm số lượng trên 30% so với cả tỉnh ở vụ dịch lần thứ 3. Với sự hỗ trợ của phần mềm công nghệ thông tin (CNTT) đã tạo tiền đề quan trọng trong hoạt động phòng chống dịch Covid-19.
Ứng dụng phần mềm xét nghiệm trên địa bàn thành phố
Để việc lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc đảm bảo nhanh, chính xác, thực hiện chỉ đạo của tỉnh Sở Y tế đã chỉ đạo CDC thực hiện các giải pháp nâng cao công suất xét nghiệm, tập trung nguồn nhân lực đặc biệt là bằng được phải đưa việc ứng dụng công nghệ thông tin phần mềm xét nghiệm SARS-CoV-2 DCTEC của Viettel Hải Dương vào thực hiện. Sau thời gian nghiên cứu và viết phần mềm ngày 14.5, CDC đã chính thức áp dụng thực hiện phần mềm trong chiến dịch lấy mẫu diện rộng sàng lọc tại thành phố Hải Dương sau đó là các huyện Cẩm Giàng, Nam Sách, TP Chí Linh. Việc thực hiện phần mềm ban đầu còn có những bất cập và đòi hỏi người thực hiện trong các công đoạn xét nghiệm phải biết vi tính thành thạo để cập nhật danh sách, ngoài ra đào tạo nguồn nhân lực trong việc mã hóa. Tuy nhiên phần mềm cũng cho những hữu ích vượt trội so với một số phần mềm trước kia đã được áp dụng thử tại CDC. Thạc sĩ Nguyễn Văn Tuấn, Phó Trưởng khoa xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh CDC cho hay: “Phần mềm DCTEC mặc dù đang trong quá trình hoàn thiện xong cho nhiều hứa hẹn và có nhiều ưu việt hơn với một số phần mềm trước kia CDC từng chạy thử. Toàn bộ lượng mẫu bệnh phẩm đã lấy và chưa lấy mẫu, thời gian nào, ngày nào tại đâu, gửi mẫu thời điểm nào đều được kiểm soát. Mẫu đến CDC khi nhập vào lô xét nghiệm sẽ rõ thời gian khi nào máy chạy, thời gian máy chạy xong. Việc trả kết quả nhanh hơn so với trước kia, chẳng hạn 10 máy chạy cùng một thời điểm và sẽ cho ra 10 lô với các mẫu chụm 5 sẽ ra 5400 mẫu cùng lúc. Các mẫu âm tính sẽ được tách và nhập lên phần mềm Google Drive và trả danh sách từng lô, đối với phần mềm mới các mẫu âm tính sẽ tự động về trạng thái âm tính khi hoàn thành xét nghiệm, không mất công phải nhập lên hệ thống. Chu trình xét nghiệm bằng phần mềm sẽ khép kín mã hóa từ khâu lấy mẫu đến lập ma trận trước khi đưa vào phòng xét nghiệm cho đến khi trả kết quả xét nghiệm
Thực tế trong quá trình vận hành chạy thử phần mềm DCTEC cũng có những khiếm khuyết đang được CDC và Viettel Hải Dương tiếp tục hoàn thiện. Đó là hoàn thiện phần mềm đáp ứng khi dịch cấp độ lớn hơn về công suất xét nghiệm. Ngoài vấn đề xét nghiệm phần mềm sẽ hỗ trợ về quản lý yếu tố dịch tễ phân tích cùng kết quả xét nghiệm. Hiện biên độ xét nghiệm mẫu chụm tại cộng đồng hiện phần mềm mới đưa ra mới đạt ở mức độ chụm 5 nên chưa tích hợp với những mẫu chụm có số lượng lớn hơn. Hiện CDC đang thực hiện mẫu chụm 10 tại cộng đồng nên giải pháp tạm là phải gián tới 2 mã Barcode / 1 ống gây khó khăn và có thể bị sai lệch trùng mã khi thực hiện máy bắn mã code. Với dung lượng hiện tại xét nghiệm hơn 200 nghìn mẫu kết quả tra mẫu đã có hiện tượng chậm và chưa trơn tru. Tuy nhiên khi vận hành lấy mẫu và lưu trữ số lượng lớn đòi hỏi phải có hệ thống lưu trữ, đường truyền cũng như máy chủ vật lý để phần mềm thông qua đó thì tất cả các thao tác từ khi nhập liệu đến khi trả kết quả sẽ nhanh hơn./.
Bác sĩ CK 2 Nguyễn Phúc Thiện, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết thêm:” Cùng với việc tiếp tục đồng hành cùng Viettel để hoàn thiện trên các phương diện phần mềm đáp ứng dịch ở cấp độ lớn hơn. CDC đang đưa ra các phương án hoàn thiện phần mềm hỗ trợ quản lý xét nghiệm, dịch tễ, phân tích xét nghiệm…Tham mưu với tỉnh về bổ sung nguồn nhân lực cho hoạt động xét nghiệm. Với việc ứng dụng phần mềm triển khai tốt sẽ rút ngắn thời gian cũng như cho kết quả chính xác tuy nhiên nhân tố con người vẫn là yếu tố then chốt khi điều hành phần mềm, ngoài ra vẫn phải có công đoạn thủ công khi mẫu về phải lập ma trận và phân tích sau khi mẫu đưa vào tách chiết cũng như đọc kết quả. Thông qua việc ứng dụng máy chủ vật lý và hệ thống mạng tiên tiến để đảm bảo phần mềm thông suốt xảy ra trong thực tế sẽ góp phần quan trọng trong công tác phòng chống dịch Covid-19./.
Đức Thành